Misnotkun á valdi!

Ég sagði hér frá fyrir stuttu að ég hefði verið að lesa hressandi greinar um hitt og þetta. Ein þeirra sem ég las hreyfði aðeins við mér, líkt skjálftinn í gær og hefur orðið til þess að ég hef huxað lítið eitt meira en venjulega. Greinin hreyfði við mér vegna þess að mikið hefur verið rætt um mál eins og Byrgismálið, þar sem eintaklingur sem augljóslega kunni ekki að fara með það vald sem honum var falið til þess að vinna að velferð fólks. Eins og ljós hefur komið eru margir sitja margir eftir með stór ör á sálinni og nýtt mál prests á Selfossi hefur einnig komið illa við marga enda traust brotið þar milli kirkju og hins veraldlega samfélags. Mikið hefur einnig verið rætt hér í bloggheimum um málefni frjálsra söfnuða og hæfi einstaklinga til að stýra slíkum samfélögum, hef ég lesið færslur m.a. þess efnis um málefni safnaðar þar sem Baldur Freyr nokkur virðist vera leiðtogi. 

 

Það sem vakti aðallega áhuga minn í greinini sem ég las, var að hún fjallar ekki um kynferðistbrot á grundvelli þess að einstaklingur sem að fremur brotið sé að glíma við siðferðislegan brest heldur fjallar hún um kynferðisbrot á þeim grunni að um misnotkun á valdi sé að ræða. Þar sem munur á stétt, stöðu og tilfinningalegu jafnvægi leikur lykilhlutverk. Mér finnst þetta svo mikilvægur punktur og svo og svo grimmilegt þegar fólk meðvitað misnoti sér það valdaójafnvægi sem að ríkir í samskiptum við fólk sem að því er treyst fyrir. 

 

En greinagerðin er löng og máske enginn nenni að lesa . Ég vil taka fram að þegar talað er um presta, þá er það í víðustum skilningi þess orðs. Ekki er eingöngu um presta þjóðkirkjunnar okkar ágætu að ræða. Heldur presta og alla þá sem taka að sér formensku í söfnuðum, frjálsum og óháðum. Greinin er eftir Anne Underwood og heitir Clergy sexual misconduct. A Justice Issue. Greinin birtist í bókinni "Body and Soul. Rethinking Sexuality as Justice-Love.

 

Enjoy!! 

 

Líkt og með önnur brot í starfi þá eru kynferðisbrot réttlætismál vegna þess að þau eru tilkomin vegna misnotkunar á valdi. Það felur í sér ósæmilega notkun á stöðu og brot á trausti. Hegðunarbrot presta geta verð fjárhagsleg, tilfinningaleg, líkamleg eða kynferðisleg. Ekkert af þessum brotum er einfaldlega persónulegt mál milli prestsins og einhvers annars. Hvert brot brýtur á einstaklingsbundnu trausti og trausti safnaðarins. Hvert persónulegt verk á sér opinbert andlit.

 

Hið opinbera andlit birtist oft því þegar prestur hefur t.d misnotað opinbert fé! Missir á opinberu féi kirkjunnar kallar á umræðu og opinberar aðgerðir. Það er sjaldgæfara að heyra söfnuði tala um kynferðislega misnotkun prestanna sinna. Í trúarlegri menningu er víxlverkun valds og peninga opinbert álitamál en víxlverkun valds og kynlífs er einkamál!

 

Alveg frá tímum Ágústínusar hefur hin kristna hefð flokkað kynlíf sem siðferðislegt álitamál. Þegar prestar hafa stundað óviðeigandi kynferðislega hegðun hefur venjulega verið litið á það sem siðferðislegan brest. Vegna þess að kirkjan lýtur á siðferði sem sinn sérstaka málaflokk, þá er það þannig, ef að hún hefur tekið á kynferðisbrotum yfir höfuð, þá hefur það verið gert á grundvelli innri málefna kirkjunnar. Þetta merkir það aftur á móti að kenningar, lög og vettvangur dómaframkvæmda hins veraldlega samfélags eru hafðir að engu og jafnvel hafnað af staðbundnum söfnuðum, embættismönnum kirkjudeilda og lögmönnum þeirra.

 

Þessi ritgerð víkkar hina kynferðislega hegðun út fyrir svið siðferðisins og inn á svið réttlætisins. Það hvernig persóna notar kynferði í tengslum við sambönd er verkefni siðferðislegrar rannsóknar. Siðferðislegt mat er hér ekki komið frá alhæfingum um kynlíf. Það að kyngera samband milli prests og safnaðarmeðlims er ekki afsakað sem kynferðislegt vandamál heldur er það gagnrýnt sem vandamál sem verður til vegna misnotkunar á valdi!

 

Við þetta vandamál bætist svo samfélagsgerð sem lýtur á það að hafa vald sé kynferðislega aðlaðandi. Fyrir suma þá er það að hafa vald kveikjuþráður fyrir kynferðislegar langanir. Fyrir aðra þá getur það að vera andlag valdhafans, kveikt erótískt andsvar.

 

Það að útiloka gildi og hugðarefni hins veraldlega samfélags frá guðfræðinni og kirkjulegri umræðu sem lýtur að valdi, siðferði og kynferði, lýsir ólýsanlegum hroka og fákunnáttu. Reynsla leikmanna verður að heyrast jafn vel og skoðanir klerkanna. Ef að þetta gerist ekki verða trúarsamfélögin óöruggari en heilsuræktarstöðvarnar okkar og verslunarmiðstöðvar, sérstaklega þegar kemur að börnum og viðkvæmum einstaklingum.

 

 

 

 

Vald er eðlislægt í samböndum klerka og safnaðarmeðlima.

 

Innan gyðinglegra, kristinna og unitarískra hefða er enginn einstaklingu fæddur með vald eða með þá stöðu að vera trúarlegru leiðtogi. Slíkt vald og slík staða er eitthvað sem að einstaklingur öðlast. Ein hlið þessa máls er sú að vald og staða veitist einstaklingum í gegnum vígslu í samræmi við hefðir og kenningar flestra kirkjudeilda. Á hin bóginn geta einstaklingar, bæði leikmenn og klerkar unnið sér inn vald og stöðu ásamt virðingu og trausti þegar þeir/þær uppfylla þær væntingar sem gerðar eru til þeirra sem leiðtogar í söfnuði. Valdið er ekki eitthvað sem að verður til í tómarúmi heldur byggist það á tengslum og er í sjálfu sér hvorki gott eða illt, heldur siðferðislega hlutlaust. Hvernig við notum valdið aftur á móti í tengslum við annað fólk er það sem verður að réttlætismáli.

 

Skýrasta dæmið um valda ójafnvægi er líklega milli fullorðinna og barna. Siðferðisleg lög samfélagsins, jafnt sem almenn lög þekkja þetta ójafnvægi og krefjast þess að fullorðnir séu ábyrgir fyrir verlferð barna sinna þegar þau eru í foreldraumsjá þeirra. Hin hryllilegasta misnotkun á valdi er þegar börn eru beitt kynferðislegu, líkamlegu, sálarlegu og tilfinningalegu ofbeldi. Þegar fagfólk gerir þetta, þar á meðal læknar, kennarar og prestar þá bregst traust samfélagsins um leið og traust barnsins bregst.

 

Það er þó til aðrar birtingarmyndir á misnotkun valds meðal presta og annarra fagstétta sem eru þekktar sem mjög skaðlegar einstaklingum og sem framkalla mikið óréttlæti innan samfélaga. Sérstaklega er hér átt við þegar faglegt samband við viðkæmt fólk er kyngert, en á þetta er litið sem brot á trausti og brot á hinum sérstöku skyldum sem fagfólk hefur gagnvart því fólki sem það þjónar. Nýlega eru trúarsamfélög farin að einkenna þetta form á valdamisnotkun sem kynferðisbrot presta.

 

Það að koma að kynferðislegri misnotkun á grundvelli réttlætis er ólíkt því að koma að því á grundvelli siðferðislegra álitamála. Á meðan það getur verið minna ógnandi að skilgreina kynferðisbrot sem persónlegan brest og sérstaklega brest á kynferðislegri siðvitund, þá er það heiðarlegra að rannsaka hvernig trúarlegar stofnanir styðja fólk sem notar vald á óréttlátan hátt. Hér telst með misnotkun á valdi í kynferðislegum málum. Þetta felur í sér að allir meðlimir í samfélagi trúar eru gerðir ábyrgir fyrir því að fylgjast með öryggi og hegðun leiðtoga sinna.

 

Margir prestar eiga erfitt með að viðurkenna að þeir fara með vald í tengslum við safnaðarmeðlimi sína. Því miður eiga þó leikmenn erfitt með að aðskilja vald leiðtogahlutverksins frá persónu leiðtogans. Konur talar oft um að algengasta ástæða þess að þær tóku þátt í kynferðislegum tenglsum þegar kom að sálgæsluviðtölum, var sú trú þeirra að prestar séu heilagri og hafi sérstakan aðgang að guðs vilja. Börn sem eru fórnarlömb kynferðisbrota kirkjunnar manna segja frá svipuðum tilfinningum.

 

 

Prestar sem misnota vald kynferðislega!

 

Valdamisnotkun presta á kynferðislegan hátt á sér margar birtingarmyndir. Jafnvel þó að alvarleiki langtíma áhrifa þess geti verið mismunandi, þá er allt ofbeldi brot á trausti. Hver söfnuður ætti að fyrirskipa tafarlausa tilkynningu til yfirvalda um ofbeldisbrot. Ríkið hefur þau tæki og tól sem þarf til að rannsaka ofbeldismál sem þá glæpi sem þau eru. Trúarsamfélög geta einnig rannsakað og tekist á við glæpina sem syndir, en það má ekki gerast á kostnað opinberrar rannsóknar ríkisins.

 

Innan trúarsamfélaga koma flestar ásakanir í kynferðismálum frá konum sem eru annars vegar í afturhvarfsferli eða frá konum sem eru að þiggja ráðgjöf vegna hjónabands, fjárhagslegra vandamála eða heilbrigðismála. Þessar konur eru venjulegast viðkvæmar og móttækilegar. Margar hafa lágt sjálfsálit og eru í áfalli. Það er sjálfsögð þekking að engin sem er á tilfinningalegu berangri og sem er um leið viðkvæm persóna, geti aldrei gefið merkingarfullt samþykki við kynferðislegu sambandi við þá persónu sem hún/hann hefur snúið sér til í leit að lækningu.

 

Það að gefa út öryggispósta til að vernda hina valdalausu innan safnaðar liggur að hjarta réttlætisins. Það að kyngera sambönd með viðkvæmu fólki er siðlaust, en eðli siðleysisins er ekki kynferðislegt. Líkt og með valdið, þá öðlast kynlíf siðferðislegt gildi sitt í sambandi. Kynferðisleg misnotkun á fullorðnum og börnum er ekki byggt á kynferðislegri afstöðu eða hjónabandsstöðu. Siðleysið í sambandinu er heldur ekki virkni þeirrar afstöðu eða hjónabandsstöðunnar. Kjarni siðleysisins er misnotkunin á valdi og trausti. Sambandið er siðlaust af því að það er í ójafnvægi og án gagnkvæms samþykkis.

 

Kynferði sem gjöf; Hvernig geta prestar nýtt sér hana!

 

Þegar sem best lætur, þá veldur bann við kynferðislegum samskiptum milli presta og safnaðarmeðlima ekki neikvæðum guðfræðilegum viðhorfum til kynlífs. Þetta staðfestir frekar kraft og jákvæðar hliða ástríðunnar í öllum samskiptum manna á milli. Lifandi ástríða í milli tveggja einstaklinga umbreytist í orku sem viðheldur lífi samfélagsins. Reglur sem að banna sérstök kynferðisleg sambönd hafa verið hafðar í heiðri til að samfélagið sé öruggur staður til að kanna og raungera andlega nálægð milli karla og kvenna.

 

Bann gegn kynferðislegri snertingu milli presta og safnaðarmeðlima er byggt á siðferðisreglu sem felur í sér virðingu fyrir fólki. Réttlátt kynferðislegt samband verður að eiga sér stað milli tveggja jafningja, fólks sem eru jafningjar í þroska, sjálfstæði, persónulegu og líkamlegu valdi.

 

Einstaklingsbundin og sameiginleg ábyrgð!

 

Til að hægt sé að útrýma kynferðislegri misnotkun presta, þarf trúarsamfélagið að spyrja sig þessarar spurningar um hvern og einn einasta prest: Er þessi persóna hæf til að fella saman persónulegt vald og kvennivaldið sem fylgir leiðtogahlutverkinu. Eða er þetta persóna sem skortir sjálfsmeðvitund og heilbrigt sjálfsálit og sóst er eftir hlutverkinu sem þóknun fyrir eitthvað annað??? Þær spurningar sem eru viðeigandi snúast ekki um kynhneigð eða kynferðislega reynslu, heldur snúast þær um skilning persónunnar á valdi og meðvitund hans/hennar og samþykki á persónulegum takmörkunum.

 

Prestar sem skilja, viðurkenna og heiðra vald sitt munu ekki brjóta gegn trausti í gegnum kynferðislegt ofbeldi. Með þvi að velja rétt fólk til starfa og með því að styðja þetta fólk mun það fara langt´í því að útrýma þeim ofbeldis aðstæðum sem nú í dag krefjast þess að allt fólk í trúarsamfélögum gerist ábyrgt fyrir þeim brotum sem áttu sér stað í fortíðinni. Það að taka ábyrgð, eins og það er skilið hér er ekki einkamál frekar en að kynferðisbrot séu einkamál. Þetta tvennt er samfélagslegt mál. Þó að halda þurfi þagnarskyldu í heiðri, þá er ekki hægt að gera leyni samninga og engin samþykki um að breiða yfir ofbeldið og síðan að halda áfram eins og ekkert hafi í skorist. Réttlæti er opinbert verk sem er framkvæmt með og af öllu samfélaginu. Þetta er ekki gert á forræði einhverra örfárra. Það að gera einstakling ábyrgan fyrir því óréttlæti sem hann veldur er opinbert verk sem felur í sér einstaklingsbundar og samfélagslegar afleiðingar. Þetta tvennt er nauðsynlegt í trúarsamfélagi.

 

Það að koma fram við fólk af virðingu liggur við hjarta gyðinglegs, kristins og unitarísks arfs. Það að iðka réttlæti, elska miskunnina og ganga fram í auðmýkt krefst einskis minna af prestum og leikmönnum sem leytast við að svara á heiðarlegan hátt kalli Guð um að vera  í samfélagi!!

Kveðja í bili!

Leiðsögn í siðferðislegum efnum!!

Mér varð hugsað til þess þegar ég leit svona yfir bloggheima í dag og rakst á enn eina færsluna um hjónabönd samkynhneigðra (endalaust hægt að karpa um það) og þar var talið um eina sanna kristna trú og það að vera sannur kristin og blablabla.....já..en sko þá varð mér hugsað  til þess, hvert við leitum eftir siðferðislegri leiðsögn! Sumir leita inn í nútímann og leita í reynslu þess fólks sem er á lífi og jafnvel þjáist vegna þess að það fær ekki aðgang það þeim veruleika sem að við álítum "normið" í dag! Og þess vegna hefur þetta fólk mikilvægri reynslu og skilaboðum að miðla! Sumir leita í fræðirit og hugmyndir nútíma siðfræðinga, sálfræðinga, trúarleiðtoga osfrv. Allt hefur þetta fólk misjafna hluti fram að færa! Einhverjar verja hefðina með kjafti og klóm, aðrir eru tilbúnir til að horfa út fyrir rammann og sjá fegurðina í fjölbreytileikanum. Mest er þó varið í það að leita inn á við og finna hvernig hjartað slær í takt við allt það fólk sem er samferða okkur í lífinu í dag og upplifa það hvað við erum öll tengd í gegnum sammannlega reynslu, tilfinningar og upplifanir!

 

Mörgum finnst gaman að vísa í hefðina þegar leitað er að siðferðislegum gildum og til eru þeir sem halda hinum stóru spekingum kristinnar kirkju á lofti og segja að það sem þessi "karl"menn settu niður á blað, hreina kenning. Þar koma menn eins og t.d. Ágústínus fyrir og einnig Tómas frá Akvínó og fleiri góðir gæjar!

 

Vegna þess hversu góða leiðsögn þessir menn gáfu í siðferðislegum málum fannst mér tilvalið að vitna hér í grein eftir Ritu Nakashima Brook þar sem hún fjallar um hjónabandsvandræðin og er tilvitnunin einmitt í einn af hinum óskeikulu kristnu siðapostulum sem við eigum að taka mark á þegar kemur að málefnum hjónabandsins:

 

Prostitutes were a necessary evil, according to Thomas Aqiunas, as they were permitted by God to prevent chaotic eruptions of sinful male lust. "Sewers", he notes are necessary to quarantee the wholeness of palaces". In other words, prostitutes protected "good" wives from their husbandsd immoral, lustful demands. Prostitutes supposedly exhibited the sexual licentiousness inherent in all women, wich good women repressed. The most "holy" women, like the most "holy" men, were supposed to follow a celibate vocation. Aquinas´s view was typical, that being married and sexually active was less spiritual than celibacy. In this same period, virulent homophobia also developed".

 

Stundum verð ég svo þakklát að búa í samfélagi þar sem ég hef val um það hvaða siðferðislega afstöðu ég tek og tel mig ekki bundna af skrifum manna sem túlkuðu alveg frjálst eftir sínu höfðu siðferðisleg lögmál fyrir löngu, löngu síðan! Myrkar miðaldir eru liðnar sem betur fer!!

 

Þangað til næst! 

 

 

Tölvumál komin í lag!!

Það er bróður mínum að þakka að nú sit ég og blogga á mína tölvu og ég get sett kommur á rétta staði! Það er sannarlega gott að þessi mál eru komin í lag og ég get nú einhent mér í verkefni sem hafa setið á hakanum á meðan tölvan var að reyna að gera það upp við sig hvort hún ætti að hrynja eða ekki ! Hún ákvað að sleppa því að hrynja og nú er hún ný straujuð og fín með yfirnóg af vinnsluminni þannig að nú get ég troðfyllt hana af drasli alveg upp á nýtt !

Annars er ég bara nokkuð góð þessa dagana, ég er byrjuð að lesa aftur eftir smá hlé og á borðinu hefur verið þessa síðustu daga mastersritgerð Sr. Bjarna Karlssonar sem heitir "Gæði náinna tengsla. Leit að viðunnandi lágmarksgildum fyrir kristna kynslífssiðfræði" og er alveg hreint stórkostleg lesning! Lestur þessarar ritgerðar fékk mig til að fara að lesa meira í kristinni kynlífssiðfræði og hef ég verið að glugga í greinar um misnotkun kirkjunnar manna á valdi almennt og síðan hef ég verið að skoða grein um hjónabandið þar sem að talað er um það sem valdatæki! Mikið finnst mér gaman að svona lestri og mikið líður mér vel þegar ég er að grúska í svona hlutum, ég finn að ég þarf á þessu að halda að lesa og vera að velta vöngum yfir þessum hlutum! Ég hef svo óendanlega gaman af þessum fræðum innan Guðfræðinnar, sérstaklega sem að lýtur að kynjafræði, siðfræði og svo uppáhaldið mitt Nýja testamentisfræðin en ég er að byrja að grúska í viskuhugmyndum ítengslum við kvenkynsveruna Sófíu og Jesú eins og hún birtist í Jóhannesarguðspjalli! Þannig að þið sjáið að það er stöðugt rokk og ról hjá mér og ég er að komast aftur af stað eftir ansi langt stopp! Hver veit nema ég bloggi svolítið um vald í tengslum við embættismenn kirkjunnar almennt og jafnvel í tengslum við hjónabandið líka ef að vel liggur á mér á næstunni. Hugmyndin og hugtakið "vald" er mér ansi hugleikið þessa dagana eftir lestur ofangreindra rita og má vera að ég setji fram hér smá pistil við gott tækifæri ! Það er gott að ögra sjálfum sér stundum og takast á við hluti sem að fá mann til að hugsa út fyrir rammann !

Ég bið að heilsa í bili mín kæru, sí jú sún!

sunna!

Fullkomnunarárátta...eða vandvirkni???

Ég var að klára að lesa fyrsta hlutann í ritgerðinni yfir í 57 skipti. Þegar ég komst að því að ég hafði ofnotað viðtengingarhátt (sjá fyrri færslu sem lýsir því skemmtilega vandamáli) þá hóf ég að lesa aftur! Nú er því verki lokið og ég sit og velti fyrir mér vandlega hvort að komið sé að því að sleppa og senda á ný til leiðbeinanda. Að ákveðnu leyti get ég ekki sleppt en á hinn bóginn er ég komið með svo mikið ógeð á þessum kafla að ég er græn í framan með ælu upp í koki (ekki fyrir viðkvæma )!

 

Býst þó við að kjarkur komi í kellu og hún sendi áður en sól sest og nótt tekur við af degi ! Hugrekki er dyggð en hugleysi hinn versti löstur og reyni ég nú af alefli að berjast gegn þeim slæma sið sem hugleysið er ! Býst ég sterklega við að hafa sigur af hólmi enda ekki við ofurefli að etja !

 

Ég er annars bara góð, pínu glöð og ofsa kát (ofsakáti parturinn í færslunni er hér )!

 

Njótið kvöldsins og vorhretsins óvænta sem nú herjar á okkur af sinni alkunnu snilld! Bless í bili, yfir og út !

 

Uppdeit: Klukkan 17:48, búin að senda efnið. Hugrekkið sigraði hugleysið.....ótrúlegir hluti geta gerst....fyrst ég get það.....þá getið þið það líka mín kæru ! Lengi lifi baráttan gegn hugleysi og valkvíða, eirðaleysi og athyglisbresti ! síjúleitieralligeiter! 

Ein hressandi færsla um notkun viðtengingarháttar :-)!

Eins og kom fram hér fyrr í vikunni á þessum ritmiðli, þá ætla ég bara að blogga um gáfulega hluti enda spekin ein af mínum mörgu kostum og ekki í kot vísað þegar að mér kemur og gáfum !

 

Í dag er mér ansi hugleikið að ræða um notkun viðtengingarháttar í skrifuðum texta...ekki vegna þess að mér datt allt í einu í hug út í bláinn að ræða um viðtengingarhátt, heldur vegna þess að ég er að prófarkalesa efni út ritgerðinni minni og allt í einu fannst mér eins og ég hefði ofnotað viðtengingarháttinn þegar ég er að vísa í fræðimenn (ég veit að fólk er að deyja úr spennu núna vegna þess að þetta er svo skemmtileg færsla). 

 

Ég ákvað að kanna málið betur til að ég gerist ekki sek um ofnotkun á þessum tiltekna hætti og ætlaði að leyta uppi setningafræðina gömlu eftir Björn Guðfinnsson sem að ég lærði í hinum lærða skóla, en hún er týnd og kunnáttan í setningafræði með henni (sumir eru við það að æla af spennu vegna þess að nú er skemmtunin að ná hámarki)! 

 

Þannig að nú eru góð ráð dýr og ég gríp til þess örþrifaráða að auglýsa eftir sérfræðingi í notkun viðtengingarháttar til að segja mér nákvæmlega hvenær ég nota viðtengingarhátt og hvenær ekki, má líka henda inn mun á beinni og óbeinni ræðu....þar sem ég segi aldrei neitt óbeint,  þá er það eitthvað á reiki líka! Alltaf best að vera hreinn og beinn í baki, ekkert að bogna neitt og lenda á óbeinu brautinni því það er eitthvað svo lítið hressandi!

En nóg í bili af svona skemmtilegu málefni sem ég veit þið hafið haft gaman af...!

Njótið dagsins...ég ætla alla vega að reyna !

 

 

Guðfræðiblogg - Hlutverk kvenna í Jóhannesarguðspjalli!

Ég er að skoða núna hugmyndir Raymond E. Brown en hann skrifaði áhugaverða bók árið 1979 sem að heitir The Community of the Beloved Disciple. The Life, Loves, and Hates of an Individual Church in New Testament Times. Það sem að skiptir mig máli varðandi þessa bók er að í henni birtist viðauki sem að heitir "Roles of Women in the Fourth Gospel". Þessi grein birtist upphaflega sem grein og var tilgangur hennar sá að vera innlegg í umræðuna um prestsvígslu kvenna innan rómversk kaþólsku kirkjunnr.

Brown er sagður hafa með þessari grein lagt línurnar í frekari umræðu næstu árin um túlkunarsögu kvenna í Jóhannesarguðspjalli. Fiorenza tók upp umfjöllun hans og saman settu þau fram ofurjákvæða mynd af hlutverkum kvennanna eins og þau birtast í Jóhannesi.

Margir fræðimenn í dag vilja meina að myndin sé í raun dekkri og hafa beitt aðferðafræði lesendarýni til dæmis til að afhjúpa karlveldis hugmyndir sem að umvefja þessar sögur af konum og sem að um leið sýnir að staða þeirra hefur ekki verið á þessum jafnréttisgrundvelli innan Jóhannesarsamfélagsins eins og Brown og Fiorenza héldu fram á þessum tíma fyrir 30 árum síðan.

Ég læt hér fylgja með smá af umfjöllun Brown þar sem að hann talar almennt um aðferðafræði sína og svo um söguna af samversku konunni. Hafa skal í huga að sú jákvæða afstaða sem að hann tekur á þessum tíma er gagnrýnd í dag en um leið lagði hún algjörlega línurnar svona ca. næstu 20 árin eftir að grein hans birtist!

Í bók eftir Raymond Brown “The Community of the Beloved Disciple. The Life, Loves, and hates of an Individual Church in New Testament Times”  skrifar hann viðauka sem að hann nefnir “Roles Of Women In The Fourth Gospel”. Þessi viðauki birtist upprunalega sem grein í “Theological Studies 36 (1975)” . [1] Tilgangur þessarar greinar var upprunalega sá að vera innlegg í umræðuna um prestsvígslu kvenna kaþólsku kirkjunni í dag.[2] Brown segir að viðhorf Jóhannesar til kvenna hafi verið ólíkt því sem að hefur sýnt sig innan annarra kristinna kirkna á fyrstu öldinni.[3] Hin einstaka staða sem að konum er gefin í fjórða guðspjallinu endurspeglar söguna og gildi Jóhannesar samfélagsins.[4]            

Sú nálgun sem að Brown beitir felur sér að hann skoðar hina almennu mynd af konum í nýja testamentinu, í fjórða guðspjallinu og einu samfélagi nýja testamentisins eða Jóhannesarsamfélaginu.[5] Brown segist hafa valið fjórða guðspjallið vegna hinna skarpskyggnu leiðréttinga sem að guðspjallahöfundurinn kemur fram með, á einhverjum af þeim kirkjulegu viðorfum sem að voru við lýði á hans tíma. Rödd hans á að vera rödd sem að heyrist og hún á að vera rödd sem að vitnað er til þegar verið er að ræða ný hlutverk kvenna innan kirkjunnar í dag.[6]            

Brown segir að það séu ekki miklar upplýsingar um kirkjuleg embætti í fjórða guðspjallinu og það sem mikilvægara er, það eru ekki miklar upplýsingar um konur í kirkjulegum embættum. Eini textinn sem að vitnar hugsanlega beint um þetta er Jh. 12.2, þar sem að okkur er sagt að Marta hafi þjónað til borðs (diakonein).[7] Hann segir að í sögulegu samhengi starfs Jesú þá virðist þetta ekki mjög mikilvægt. En guðspjallshöfundurinn er að skrifa í kringum árið 90 e. kr. þegar embættið “djákni” var nú þegar til síð-pálínskum kirkjum (sjá Hirðisbréfin) og þegar verkefnið að þjóna til borðs hafði sérstaka virkni og leiðtogar samfélagsins eða samfélagið sjálft útnefndi einstaklinga til þessa verkefnis með því að leggja yfir þá hendur.[8] Brown segir að í Jóhannesarsamfélaginu er konu hugsanlega lýst hafandi virkni sem að í öðrum kirkjum var virkni vígðrar persónu.[9]            

Brown skoðar eftir þetta frásögur af konum í guðspjallinu og segir um söguna af samversku konunni að þorpsbúar trúi vegna orða konunnar. Þessi framsetning er mikilvæg vegna þess að hún á sér stað aftur í hinni “prestlegu” bæn Jesú fyrir lærisveinum sínum í Jh. 17.20.[10] Brown segir að með öðrum orðum, þá geti guðspjallshöfundurinn lýst bæði konu og (trúlega karlkyns) lærisveinum við síðustu kvöldmáltíðina sem bera Jesú vitni gegnum predikun og þannig fá þau fólk til að trúa á hann í gegnum styrkleika þeirra eigin orða.[11] Hann segir að það sé hægt að andmæla því að í fjórða kaflanum öðlist samversku þorpsbúarnir trú byggða á eigin orðum Jesús sjálfs og eru þess vegna ekki háðir orðum konunnar. Þetta er tæplega vegna óæðri stöðu hennar sem að hún hefur sem kona. Þetta er frekar vegna óæðri stöðu sérhvers mannlegs vitnis í samanburði við það að mæta Jesú sjálfum.[12]  Brown segir að í sögunni um samversku konuna megi segja að konan hafi sáð og þess vegna undirbúið fyrir postullega uppskeru. Þó er hægt að færa rök fyrir því að aðeins karlkyns lærisveinar hafi verið sendir til uppskerunnar, en hlutverk konunnar er mikilvægur þáttur í heildar sendiförinni. Að einhverju leyti þjónar hún til að þrengja að þeirri kenningu að karlkyns lærisveinar hafi verið einu mikilvægu persónurnar í stofnun kirkjunnar.[13]              

[1] Raymond Brown, The Community of the Beloved Disciple. The Life, Loves, and Hates of an Individual Church in New Testament Times 1979, bls. 183.

[2] Sama, bls. 183.

[3] Sama, bls. 183.

[4] Sama, bls. 183.

[5] Sama, bls. 185.

[6] Sama, bls. 186.

[7] Sama, bls. 186-7.

[8] Sama, bls. 187.

[9] Sama, bls. 187.

[10] Sama, bls. 187.

[11] Sama, bls. 187-8.

[12] Sama, bls. 188.

[13] Sama, bls. 188-9.

Brown segir hér að ofan að það sé ekki vegna óæðri stöðu samversku konunnar sem konu að þorpsbúarnir taka frekar trú vegna orða Jesú en ekki hennar fyrstu boða. Heldur sé vegna almennt óæðri stöðu þeirra sem að mæta Jesú og þá óháð kyni. Þetta er einmitt punktur sem að m.a. er gagnrýni verður. Hér er það einmitt staða hennar sem  konu sem að skiptir öllu máli og í lok sögunnar er gert lítið út hennar hlutverki og að lokum hverfur hún alveg úr sögunni og kemur ekki fram aftur.

En nóg í bili af þessum vangaveltum og takk þau sem að nenntu að lesa alla leið......þið eruð best og eigið góða helgi !

Hux!

Það er svo sérstakt þegar verið að skrifa ritgerð og svo er komist á smá flug og allir glaðir. Síðan þegar búið er að skrifa, þá er allt í einu allt ömurlegt. Ekkert passar og hugmyndin sem að var svo góð þegar verið var að skrifa er allt í einu ekki að virka og löngunin er helst í þá átt að stroka allt út og byrja upp á nýtt.

Síðan hellist yfir ótti við að skila drögum og að leiðbeinanda finnist allt vera jafn ömurlegt og hendi drögum til baka og með fylgi athugasemdir um að skrifa det hele igen !

Þarflaus ótti eða bara eðlilegt þegar kemur að því að láta annan meta verkið sem að er að verða ansi stór hluti af manni !

Viðvörun: Allar færslur verða næstu vikurnar um ritgerðaskrifin nema eitthvað stórkostlegt gerist sem að ég verð tilneydd til að deila með lýðnum !

Góða nótt !

Er að skrifa......

Ég er að skrifa á fullu, er að fara að senda leiðbeinandanum mínum eitthvað í kringum 20 síður og svo svipað magn sem allra fyrst aftur. Ég er komin í 49 síður.........þannig að þetta silast.

Ég vildi bara láta vita af mér, þetta hefur verið alveg blogg dauðans en svo kom galdranorn hér inn í kommentakerfið og svipti bloggleysishulunni af !

Annars er alveg ótrúlega sorglega lítið að frétta af mér! Þegar að mér dettur eitthvað í huga að skrifa hér inni, þá nenni ég því ekki þegar ég sest við tölvuna til að skrifa það.....! Lífið bara einhvern veginn tikkar áfram eina sekúndu í einu, 24 stundir á sólarhring og ég bara líð áfram með hahahaha !

En ritgerðin á hug minn allann núna og það er bara gott og ég gleðst með sjálfri mér að vera að sjá smá árangur á hverjum degi. Maður þarf á því að halda á sjá árangur af því sem að maður er að gera, þó að það séu bara nokkrar skrifaðar línur á dag, þá verður það að heilli blaðsíðu fyrr eða síðar og svo endar þetta væntanlega allt í heilli ritgerð......eða bara tómri vitleysu !

Hafið það gott og þangað til næst !

Sjálfsskoðun!

Alltaf þegar ég fer í mótþróakast gagnvart lokaritgerðinni minni og hætti að skrifa, þá hætti ég að blogga!!

Skrifa síðan kvartblogg í kjölfarið yfir eigin framtaksleysi !

Ætli það sé einhver fylgni hér á milli !

Spyr sú sem að ekkert veit .

Guðfræðiblogg - Ekki fyrir viðkvæma!

Það er kominn tími á smá guðfræðiblogg! Ég hef ekki skrifað um þau mál í langan, langan tíma! En nú er sem sagt komin tími til að snúa sér frá hversdagsamstri, uppvaski og skúringum og hverfa inn í heim andans án alls efnis, enda ekki vanþörf þá þegar heimur versnandi fer !

Ég er að lesa yfir og undirbúa til yfirferðar fyrsta kaflann í lokaritgerðinni og fannst tilvalið að setja hér inn smá sem að mér fannst bara ansi gott , annars hefði ég ekki skrifað það sjáið til.....! 

Ég nota sem sagt greiningarmódel Elisabeth Schussler Fiorenzu til að finna atriði í texta sem að eru kúgandi og neikvæðir í garð kvenna. Hluti af því módeli eru þættir sem að hún kallar tvíhyggjuflokkar greiningarinnar. Mér finnst þetta athyglisvert, hljómar svona:

Í þennan flokk falla umræður um kyn, karlmiðlægni og karlveldi. Varðandi kynin þá segir Fiorenza að í vestrænum samfélögum þá séu aðeins tvö kyn og þau eru skilin í versta tilfelli: Á gagnkvæman hátt útilokandi og í besta tilfellinu: Uppfylling á hvort öðru. Einstaklingur er annað hvort karl eða kona en ekki bæði.[1] Þessi ályktun um náttúrulegan kynja/kynferðismun tjáir hversdagslega reynslu og breytir henni í almenna skynsemisþekkingu á þann hátt að munurinn á kynjunum virðist eðlilegur, algengur og guðlega fyrirskipaður. Þessi náttúrulegi skilningur á kynferði þjónar sem fyrirfram gefinn merkingarrammi fyrir konur og menningarlegar stofnanir. Þessi merkingarrammi kynferðisins hylur og blekkir þann raunveruleika að hugmyndin um tvö kyn sé einmitt félags-menningarleg uppfinning. Þessi málvísindalegi og menningarlegi merkingarrammi hylur þá staðreynd að það er ekki svo langt síðan að kynþátta- og þjóðernislegur munur var og er enn álitinn af sumum náttúrleg líffræðileg staðreynd eða fyrirskipaður af Guði.[2]

Fiorenza segir að líkt og með  kynferðinu þá marki karlmiðlægnin félagslega ákvörðuð ólíkindi milli kynjanna. Aftur á móti, ólíkt kynferðinu þá ákvarði karlmiðlægnin ekki bara hinn tvískipta mun kynjanna heldur tengist valdatengslum kynjanna. Karlinn er fyrirmyndar persónan sem er miðja karlmiðlægra samfélaga, menningar og trúarbragða. Hugmyndafræði karlmiðlægninnar er svo allsráðandi vegna þess að hún er innrætt í og gegnum málfræðilega uppbyggingu bæði til forna og í nútíma vestrænum tungumálum, eins og hebresku, grísku, latínu eða ensku.[3]

Karlveldið er þriðja atriðið í þessum tvíhyggju flokkum og Fiorenza segir að það merki bókstaflega vald föður yfir börnum sínum eða öðrum meðlimum ættbálks hans eða heimilis.[4] Ef að hugmyndin um feðraveldi er skilgreind á grundvelli karlkyns/kvenkyns kynjatvíhyggju þá verður gjörnýting og fórnalambsgerving á grundvelli kynferðis og kyns, frumkúgunin.[5] Fiorenza segir að skilningurinn á kerfisbundinni kúgun í feðraveldinu sé vandamálabundin af eftirfarandi ástæðum:  

• Konur eru skildar sem hjálparlaus fórnarlömb og það algerir vald karla yfir konum. Hér er litið framhjá því að karlmenn hafa ójafnar stöður sjálfir þegar að yfirráðum kemur.[6]
• Aftur á móti eru konur ekki alltaf algjörlega hjálparlausar og valdalausar heldur taka sjálfar þátt í því að hafa “vald yfir”. [7]
• Tveggja póla greining á feðraveldi gerir ráð fyrir algjörum kynjayfirráðum og kynjamismun, jafnvel þó að kyn/kynferði standi aðeins fyrir eina vídd á flóknu kerfi yfirráða. Kynjagreining sem er ekki um leið einnig, kynþátta, stéttar og heimsvaldstefnu greining nægir ekki. Flókin greining á því hvernig formgerðir yfirráðanna skarast er nauðsynleg.[8]
• Tvípóla tvíhyggju greining á feðraveldinu vanrækir einnig völd kvenna yfir öðrum konum.[9]

[1] Sama, bls. 112.

[2] Sama, bls. 114.

[3] Sama, bls. 114.

[4] Sama, bls. 115.

[5] Sama, bls. 115.

[6] Sama, bls. 116.

[7] Sama, bls. 116.

[8] Sama, bls. 117.

[9] Sama, bls. 117.

Í framhaldi af þessu setur svo Fiorenza fram kerfið sitt sem að er til þess ætlað að greina alla þætti yfirráðanna og kúgunarinnar og hafnar hún því að notast við orðið karlvedi heldur vill hún nota hugtakið drottinveldi og drottinmiðlægni og vísar það til flókinna tengsla þess sem ræður og þeirra sem að eru settir undir. Hún segir að þetta kerfi sé alls ekki statískt heldur á stöðugri hreyfingu eftir því sem að tengsl yfirráðanna breytast. Hér er því ekki um sömu heimsmynd að ræða í dag og í fornöld. Þetta kerfi er hannað til að ná yfir kynbundinn mun, sem og stétt og stöðu, litarhátt, og margt fleira.  Fiorenza segir til að útskýra betur m.a. þetta:  

Hver einstaklingur er formgerðarlega staðsettur innan félagslegs, menningarlegs, efnahagslegs, stjórnmálalegs og trúarlegs kerfis vegna þess hvar hann fæðist. Við erum alltaf nú þegar staðsett af og innan valdakerfa og möguleikar okkar í lífinu takmarkast af því. Til dæmis eru konur ekki fátækar eða heimilislausar vegna þess að þær skortir metnað, eru með lágt sjálfsálit eða slæma vinnu siði. Konur eru frekar fátækar eða heimilislausar vegna formgerðarlegar stöðu þeirra innan valdakerfisins. 

Með því að afhjúpa þetta, til dæmis innan biblíutextanna, þá er hægt segir hún að finna frelsandi kjarna sem að getur verið uppspretta róttækrar breytingar. En við skulum sjá svo hvernig fer , ég er enn ekki farin að beita þessu á texta í ritgerðinni, hver veit nema að útkoman verði skelfilega neikvæð og í besta falli tvíræð. Enda texti guðspjallsins opinn í báða enda og ein fræðikona segir að í raun enginn frásagnanna þar sem að konur koma fyrir, alla vega í Jóhannesi endi í raun vel. Þannig að það er veganestið sem að lagt er upp með í dag! 

Annars er ég góð og er að fara að vinna í allan dag og fram á kvöld við að kenna börnum og unglingum kristin fræði og bænir ! Þannig að varið ykkur bara, það gæti verið trúboð á ferð !  

Ha´det!