Kúgun kvenna!

Enn skoða ég aðferðafræði við Biblíutúlkun og hér er umfjöllun Elisabeth Schussler Fiorenzu en hún hefur mótað kvennafræðilega aðferð til ritskýringar og hér talar hún um kúgun kvenna og syndaskilninginn.  

Þegar kanna á hversu mikið við erum flækt inni strúktúr valdakerfis, getum við notast við greiningu á félagslegri staðsetningu, stöðu og hver status persónunnar er innan valdakerfisins

Eftirfarandi mælikvarði gefur til kynna hvort að réttlætanlegt sé að tala um kúgun með tílvísun til einstaklinga eða hópa. 

·        Gjörnýting: Tölfræði sýnir að í öllum löndum heimsins eru konur gjörnýttar (exploited) efnahagslega, menningarlega, stjórnmálalega og trúarlega. Jafnvel þó að staða þeirra sem annars flokks borgarar virðist vera almenn þá virðist efnahagslega nýtingin þeirra vera ólík og þess vegna skapar hún strúktúralegt ójafnræði milli kvenna.

·        Jaðarinn: Konur eru minna kynntar í öllum félagslegum, menningarlegum, vísindalegum og trúarlegum stofnunum. Annað hvort eru konur ekki til staðar í leiðtogastöðum almennt eða þá að þær eru þar, en kennivald þeirra er minna en kennivald karlmanna. Framlag kvenna er jafnframt ekki viðurkennt eða séð sem óverulegt.

·        Valdaleysi: Jafnvel þó að konur hafi fengið kosningarétt í flestum ríkjum heimsins, þá finnast þær sjaldan í þeim stöðum þar sem að ákvarðanir eru teknar. Áhugamál kvenna eru ekki séð sem opinber/stjórnmálaleg og áhrif þeirra eru frekar tengt einkasviðinu.

·        Menningarleg heimsvaldsstefna: Kúgað fólk er stimplað í gegnum fordómafullar stereotýpur sem að gera þau á einum og sama tíma – ósýnileg. Það er aldrei fyrst litið á konur sem manneskjur eða borgara með einstaklingsbundin persónueinkenni og gjafir heldur er alltaf litið á þær sem - konur. Á sama tíma eru konur gerðar ósýnilegar í gegnum karlmiðlægt orðfæri og vísindi svo lengi sem að vestræn menning lítur á hinn hvíta karlmann sem ímynd þess að vera manneskja og þess að vera borgari.

·        Kerfisbundið ofbeldi: Ofbeldi gegn konum er ekki oft séð sem ofbeldi gegn grundvallar mannréttindum. Heldur er það oftar en ekki sagt vera tilkomið vegna eigin sök konunnar eða gegnum hennar veikleika. Komið er illa fram við konur, líkamlega, andlega, kynferðislega og trúarlega. Þær eru beittar kynferðislegu ofbeldi, sveltar, pyntaðar, barðar og drepnar eingöngu vegna þess að þær eru konur.

·        Þöggun: Konum hefur verið bannað að tala opinberlega og þeim hefur verið vikið til hliðar inn á einkasviðið. Það er ekki langt síðan að þær voru útilokaðar frá akademískri menntun og þekkingarmyndun. Með því að vera auðmjúkar, þögular og með því að krefjast einskis, voru þessir þættir settir á stall í gegnum aldirnar sem kvenlegar dyggðir. Hið menningarlega boð “konur eiga að sjást en ekki heyrast” á sér Biblíulegar rætur og dregur enn í dag úr konum að tala opinberlega.

·        Vanþóknun og rógur: Konur sem að aðlagast ekki hinu “drottnunarlega siðferði” hins karlmiðlæga samfélags eru rægðar, baknagaðar, stimplaðar “slæmar konur”. Litið hefur verið á konur sem hlið djöfulsins, sem freistara, sem villutrúaðar, að þær hneigist til hins illa og að þær séu óhæfar til að vera boðberar hins guðlega. Hið menningarlega munstur sem að egnir “góðu konunni” og “slæmu konunni” saman finnst m.a í Biblíulegum viskubókmenntum þar sem viskan er hin eftirsótta kona sem að er spiluð gegn hinni “slæmu konu” sem er persónugerð sem  svikull útlendingur.  

Þegar talað er guðfræðilega, þá verður að líta á kúgun sem formgerðarlega synd. Frelsunarguðfræðin skilur syndina ekki eingöngu sem persónuleg, einstaklingsbundin mistök eða sekt heldur frekar sem stofnanalega og formgerðarlega holdgervingu og raungervingu hins illa. Kynjamismunun, kynþáttamismunun, nýlendustefna og heimsvaldsstefna eru guðfræðilega best skildar sem formgerðarleg synd og illska sem að flokkar allt fólk. Einstaklingar geta annað hvort barist gegn eða unnið með þessari synd en þeir eru aldrei frjálsir eða saklausir af henni. Hin formgerðarlega synd hefur þessi einkenni: 

·        Formgerðarleg synd er praktíseruð gegnum stofnanalegt óréttlæti, sameiginlega aðgreiningu og ómanneskjulega hugmyndafræði og fordóma.  

·        Formgerðarleg synd þekkist ekki og er ekki viðurkennd sem óréttlæti og eitthvað rangt vegna þess að hún er löggerð, náttúrugerð, og kynnt sem almenn skynsemi aftur og aftur í gegnum menningarlega hugmyndafræði, trúarleg tákn, siðferðisleg kerfi og opinbera menntaumræðu.

·        Formgerðarleg synd framleiðir einstakling og sameiginlega meðvitund sem að er sjálfs-fráhverf. Þessi sjálfs-fráhverfa meðvitund er samþykkt vegna þess að það er litið á hana sem eðlilega og almenna skynsemi. Hún sannfærir fólk um það að aðstæður kúgunar og aðstæður sem að eru ómannlegar, séu eðlilegar eða guðlega skipaðar. Hún lítur á þessar aðstæður sem sannanir fyrir einstaklingsbundnum mistökum og veikleikum.

·        Fráhverf meðvitund knýr fólk til að samþykkja þeirra eigin gjörnýtingu og ómannlegar aðstæður sem eðlilegar og eitthvað sem að Guð vill og þess vegna innhverfir fólkið og gerir að sínu, gildi kúgunarinnar. Menntun, fjölmiðlar og vísindaleg umræða, ásamt menningarlegri og trúarlegri félagsgervingu eru tæki hins opinbera til að innhverfa formgerðarlega synd.  

·        Sjálfs-fráhverf meðvitund knýr einnig konur til að vinna með drottnandi gjörnýtingu og kúgun svo lengi sem að við vinnum ekki gegn því að lítið sé gert úr mennsku okkar í og gegnum umræðu um hið kvenlega, kynþætti, stéttir eða þjóðernislega meðvitund og tökum jafnvel þátt sem kennarar, prestar eða mæður í endurritun þeirra. 

Þessi frelsunarguðfræðilega hugmynd um formgerðarlega synd, verður að vera aðgreind frá hugtakinu um synd sem að er ríkjandi í megin-karlmiðlægri guðfræði. Judith Plaskow sagði fyrir löngu síðan: Að skilningur á synd og náð í nútíma karlmiðlægri guðfræði er mótuð á einstaklingsbundnum karlkyns forsendum.

Til dæmis er ein af mest ræddum og fordæmdum syndum, stoltið. Aftur á móti, á meðan að stoltið kann að vera hin mesta freisting fyrir menntaða karlmenn, bendir Plaskow á að konur skortir sjálfstraustið og tilfinninguna fyrir afrekum. Þess vegna ætti stoltið ekki að vera syndin, heldur dyggð sem að er fágað sem andlegt verk fyrir konur.  

Þessi túlkun á synd er ekki frumástæðan fyrir því af hverju kvennaguðfræðin hefur verið treg til að nota hugmyndina um syndina í greinandi flokkun. Megin ástæðan hefur verið sú staðhæfing Biblíulegrar guðfræði og karlmiðlægrar guðfræði, að konurnar voru þær sem að komu með syndina í heiminn og að hún sé uppspretta alls ills. 1. Tím. 2.12-15 til dæmis kennir það augljóslega að syndinni var komið í heiminn af konu. Biblíuleg guðfræði syndarinnar virðist því vera guðfræði sem að “kennir fórnarlambinu um”. Um leið gerir hún fórnarlambið ábyrgt fyrir eigin gjörnýtingu og kúgun. 

Þess vegna verðum við að hverfa frá þessum skilningi í átt til frelsunar og skoða frekar og ráðast gegn hinni formgerðarlegu synd sem að er inngreipt í samfélag okkar, okkar sameiginlegu meðvitund, og stofnanir okkar. Ef að við ráðumst ekki gegn þessu meini þá losnum við aldrei úr viðjum kúgunar og samfélagsgerðar sem að er knúin áfram af ofbeldi, aðgreiningu og misskiptingu.

Athugasemdir

[halkatla, 27.9.2007 kl. 18:16]

þetta er mjög áhugavert, ég er bara guðslifandi fegin að hafa aldrei upplifað þetta slæma, Ísland er yndislegt land. Prufaðu að gera netleit að orðinu Saharasia, þú munt finna kynningu á mjög áhugaverðri bók eftir mann sem heldur því fram að öll svona kvennakúgun og henni tengdir hlutir séu orsök þess versta í mannlegu samfélagi og veðurfarinu! Mjög kúl kenning þó að ég sé að vísu ekki búin að lesa bókina, þá er samt ótrúlega spes að þar sem kúgunin er mest þar eru flest stríð, mestu erfiðleikarnir osfrv.

[Sunna Dóra Möller, 29.9.2007 kl. 11:11]

Takk Anna....ég ætla að fletta þessu upp :)