Til umhugsunar...

 Ég á það til að velta ýmsu fyrir mér og stundum hugsa sjálfa mig í marga hringi, þannig að ég enda aftur á byrjunarreit .

Nú er ég að velta fyrir mér ákveðnum hlutum sem að ég vil varpa út í loftið en ég hef verið hugsi yfir þessu í dag:

Spurt er:

1. Er hægt að gagnrýna skoðanir fólks og vera ósammála grundvallar afstöðu þess til lífsins en um leið bera virðingu fyrir skoðunum þess?

2. Felur gagnrýni í sér óvirðingu um leið?

3. Þarf gagnrýni á skoðanir og afstöðu fólks að fela í sér óvirðingu fyrir persónu einstaklingsing um leið?

4. Getum við rætt saman, skipst á ólíkum skoðunum, verið ósammála en samt borið virðingu fyrir hvort öðru?

Þetta eru nokkrar vangaveltur, en þetta er mér bara eitthvað svo ofarlega í huga að ég bara verð að blogga um þetta eftir bloggrúnta dagsins .

Með von um að málefnin verði persónum ofar, kjósi fólk að tjá sig hér við þessa færslu !

kveðja!

 

Athugasemdir

[Anna Ólafsdóttir (anno) (IP-tala skráð) 2.11.2007 kl. 23:31]

Magnaðar spurningar. Mér finnst erfitt að svara spurningu 1 með jái eða neii. Ég hef það á tilfinningunni að við getum ekki kannski ekki gefið okkur að sá/sú sem við eigum slík skoðanaskipti við upplifi það þannig að við berum virðingu fyrir skoðunum hans/hennar þó að okkur finnist við senda þau skilaboð í samskiptunum að við virðum þær. 2. Kannski á það sama við hér, spurning um upplifun. 3. Ég á mjög góða vinkonu. Við höfum oft verið ósammála og sett fram gagnrýni á skoðanir hvor annarrar en það breytir ekki því hversu mikla virðingu við berum hvor fyrir annarri. Svarið við 4 er líklega að finna í nr. 3.

Takk fyrir að gefa mér hlutdeild í áhugaverðum pælingum.

[Jenný Anna Baldursdóttir, 3.11.2007 kl. 00:06]

Ég er að mörgu leyti sammála henni Önnu, en átti lengi vel í erfiðleikum með grundvallar skoðanamismun. Verð að játa það.  En sem betur fer er það leikur einn nú orðið og mér finnst hreint ekki vont að fá gagnrýni, ef hún er ekki löðrandi í persónulegu skítkasti.

Takk fyrir áhugaverðar pælingar.

Smjúts inn í nóttina

[Matthildur Ágústa Helgadóttir Jónudóttir, 3.11.2007 kl. 00:17]

Ég hygg að það sé vel hægt að gagnrýna skoðanir og viðhorf fólks án þess að sýna óvirðingu.  Ég á vini og kunningja sem eru ósammála mér um marga hluti.  Við gagnrýnum iðulega hvert annað án þess að upplifa skort á virðingu.  Ef ég virði einhverja manneskju of mikið til að gagnrýna hana er samband okkar væntanlega ekki byggt upp á jafnrétti.  Það væri þá hugsanlega byggt á tilbeiðlslu, hræðslu eða meðaumkvun. 

Ég get þó vel séð fyrir mér að ég myndi missa virðingu fyrir manneskju fyrir skoðanir hennar í þeim tilfellum sem málið snérist um eitthvað sem er mér hjartans mál eða snerti grundvallar viðhorf mín.  Tökum sem dæmi einhvern sem þætti barnaklám í lagi, mér væri ómögulegt að virða þá manneskju. 

[Hildur Inga Rúnarsdóttir (IP-tala skráð) 3.11.2007 kl. 10:43]

Auðvitað er hægt að bera virðingu fyrir einhverjum þó maður sé ekki endilega sammála og bera virðingu fyrir skoðum viðkomandi.

Gagnrýnin: Þá flækjast málin heldur.

Ég tel að hægt sé að eiga skoðana skipti og ræða málin án þess að vera sammála en bera virðingu fyrir hinum aðilanum En málin vandast þegar farið er að gagnrýna og þarf þá fyrst að líta til þess um hvernig gagnrýni er að ræða. Það skiptir öllu máli hvort um ræðir gagnrýni til frekari umræðna -þ.e. jákvæða og hvetjandi. Eða gagnrýni til niðurrifs -neikvæð og hamlandi.

Ef verið er að setja skoðanir sínar fram til "samanburðar" og frekari umræðna tel ég það ekki fela í sér óvirðingu. Sé verið að setja fram skoðanir á skoðunum annarra flækist flókin hlutur. Það er eðlilegt að hafa skoðanir á skoðunum annarra en þegar það er sett fram þarf að stiga varlega til jarðar.

Hvernig það er sett fram skiptir sköpum. Auðvitað getur mönnum legið mikið niðri fyrir og talað óvarlega og komið máli sínu þannig á framfæri að það líti út fyrir að engin virðing sé borin fyrir hinum aðilanum -án þess að svo sé í pottinn búið. Sé um það að ræða biðjast menn/konur yfirleitt afsökunar á orðum sínum og engin skaði er skeður.

Aftur á móti þegar sagðar eru skoðanir á skoðunum annarra og viðhafður málflutningur sem vitað er, að er særandi og e.t.v. þess fallinn að koma höggi á "andstæðinginn" og það ítrekað, þá myndi ég allavega draga þá ályktun að viðkomandi beri litla eða enga virðingu fyrir skoðunum mínum.

Hvort gagnrýni á skoðunum og athöfnum fólks feli í sér óvirðingu fyrir persónu einstaklingsins um leið:

Ég er búin að segja mitt um gagnrýni á skoðunum í tengslum við virðingu og óvirðingu. Í tengslum við þessa þriðju vangaveltu þína þá held ég að, eins og ég sagði hér að ofan, ef gagnrýnin felur ekki í sér óvirðingu þurfi í raun ekkert að ræða það frekar í þessu sambandi.

Öllu öðru máli gegnir um gagnrýni sem felur í sér virðingarleysi gagnvart skoðunum og athöfnum fólks. Til að geta svarað þessu held ég sé nauðsynlegt að hugsa um það hvað "persóna einstaklings" sé. Er persóna ekki einmitt skoðanir og athafnir, en ekki ytra byrðið. Þegar við horfum á látinn ástvin sjáum við aðeins hulstur persónunnar. Líkaminn hefur þá enga persónu lengur því þar er ekki að finna neinar athafnir eða skoðanir -en við þekkjum persónuna sem þar var því við munum skoðanir hennar og athafnir.

Ég tel ekki hægt að aðskilja skoðanir og athafnir frá persónu einstaklings og þannig bera virðingu fyrir persónunni en ekki því sem gerir persónuna að þeirri persónunni sem hún er.

Dæmi: Ef ég hef óbeit á lífsskoðunum þínum og ber þ.a.l. ekki virðingu fyrir skoðunum þínum, þá ber ég ekki virðingu fyrir þessum hluta persónu þinnar, en ég bæri samt sem áður virðingu fyrir þér sem móður. Rétt?

RANGT!! Því þú sem móðir elur börnin þín upp samkvæmt þínum lífskoðunum -sem móta athafnir þínar -sem ég var búin að segja að ég bæri enga virðingu fyrir.

Nú ætla ég að taka sterkt til orða: Það er hræsni að segjast bera virðingu fyrir einhverjum en bera akkúrat enga virðingu fyrir því sem gerir viðkomandi að þeirri persónu sem hann hefur að geyma.

Vangavelta fjögur: Eftir að hafa ausið þessu úr mér -hefur efinn sest í brjóst mér -en ég vil trúa því að við getum það. En þá verður virðingin að vera til staðar þegar komið er að borðinu. Þó ekki væri nema einföld mannvirðing og hafa í huga sígildu orðin: "Aðgát skal sýnd í nærveru sálar/persónu"

Með kveðju frá Kolfreyjustað.

[Sunna Dóra Möller, 3.11.2007 kl. 13:07]

Takk allar fyrir frábær komment, ég var einmitt að kalla eftir svona góðum umræðum og þið hafið gefið mér mikið til umhugsunar. Ég hef einmitt verið að hugsa: sko sjáum fyrir okkur einstakling sem að finnst að sér vegið og hann/hún telur sig í minnihluta. Baráttan hans/hennar felst í að gagnrýna ákveðnar athafnir sem að honum/henni finnast óréttlátar og honum/henni til tímasparnaðar ákveður hann/hún að kalla manneskjuna fífl vegna þess að hann/hún hefur rétt því, vegna þess að hann/hún virðir ekki skoðanir eða athafnir einstaklingsins sem að verið er að gangrýna.

Erum við þá komin yfir mörkin og frá málefnalegri og jafnvel réttlátri gagnrýni yfir í persónulegt skítkast! Eða bara köllum við hvert annað fífl og margt þaðan af verra vegna þess að við höfum rétt á því, af því að afstaða þessa einstaklings er svo fáránleg??

Þetta er örgla ruglingslegt en ég læt þetta flakka!

Takk allar aftur fyrir frábæra punkta, nú fer ég aftur að hugsa...!

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 3.11.2007 kl. 13:21]

Ég er sammála Matthildi, það er vel hægt að hafa grundvallarmismunandi skoðanir, en bera samt virðingu fyrir viðkomandi.  Þetta er allt spurning um afstöðu.  Við verðum að kunna að virða skoðanir annarra.  Vita að við höfum ekki endilega fullkomlega rétt fyrir okkur.  Í þessu felst líka að við verðum að vera tilbúinn til að taka til baka það sem við höldum, ef í ljós kemur að við höfum haft rangt fyrir okkur, þora að skipta um skoðun og þora að biðjast afsökunar.  þetta er allt spurning um afstöðu manns sjálfs til umhverfis síns og annars fólks. 

Gagnrýni sett fram af skynsemi og raunsæi, ekki verra að hafa kærleikann með, er miklu betri en að þegja og gefa ranga mynd af afstöðu manns.  Það er í raun og veru miklu óheiðarlegra en að segja skoðun sína, þó hún stangist á við skoðun annarra.

Við megum aldrei leggja saman persónu einhvers og skoðanir hans á málefnum.  Það er í raun og veru annar hlutur.  Í flestum tilvikum eru skoðanir okkar mótaðar af því sem við höfum upplifað eða verið sagt.  Eitthvað sem við jafnvel trúum, en er ekki endilega satt.  Þess vegna megum við aldrei samsama persónu og skoðanir fólk.

Og við síðustu spurningunni er svarið JÁ Alveg örugglega.

[Margrét St Hafsteinsdóttir, 3.11.2007 kl. 13:32]

Það er hægt að virða rétt fólks til að hafa skoðanir. Það er hinsvegar ekki rétt að afhausa manneskju fyrir skoðanir á ákveðnum málum, þótt að skoðanir hennar séu ekki í samræmi við skoðanir annarra að einhverju leiti.

Ég hef persónulega lent í því að vera slegin af ef ég mætti komast þannig að orði, hérna á blogginu vegna skoðana minna og umfjöllunar um ýmis málefni. Sumir sem telja mig bara vonda manneskju held ég Mér hefur verið hent út af bloggvinalistum og fengið á mig persónulegar árásir fyrir mín skrif. Þú veist allt um það Sunna   Fólk sem gerir svona á bara bágt og er þröngsýnt.

Síðan virðast vera hérna nokkrir siðapostular á blogginu, sem húrra sig saman í hópa og ákveða hvað má og hvað má ekki segja um menn og málefni svo það jaðrar við einelti á sumt fólk.

En hvað um það, þá held ég áfram mínum skrifum um það sem mig langar til að skrifa og fá umræður um, óháð því sem einhverjum hérna finnst um mig, því ég veit hver ég er en ekki einhver annar sem ákveður út frá mínum skrifum og þeim umræðum sem ég tek þátt í og kem af stað, sem þykist þekkja mig út og inn.  

Við eigum bara að vera óhrædd við að opna umræður og vekja máls á málefnum.  

Kveðjur og góða helgi

[Sunna Dóra Möller, 4.11.2007 kl. 12:52]

Takk Ásthildur, ég er alveg sammála þínum orðum, sérstaklega þetta með að þora að fara til baka og biðjast afsökunar ef að við höfum rangt fyrir okkur, Góður punktur en reynist mörgum erfitt!

Margét: Við verðum að fá að vera ólík, við erum langt frá því að vera eins, með eins skoðanir

[Steinunn Helga Sigurðardóttir, 4.11.2007 kl. 20:07]

já, ég get ekki séð annað, erum við það ekki í flestum samskiptum. eitt er virðing, annað ósammála. ef ég set þetta í smá kassa og kíki á heimilisfólkið mitt, þá erum við mjög oft ósammála en við höfum virðingu fyrir hvert öðru. við gagnrýnum líka hvert annað en við berum virðingu. ef maður gagnrýnir ekki, og finnst annað, og mjög mikið annað, er maður hvorki sannur sér, hinum eða almættinu. það er líka hægt að hafa kærleika til manneskju, en líka ekki við hana sem persónu, maður þarf bara að skilja eitt frá öðru. 

þetta eru góðar spurningar sem þú setur fram 

AlheimsLjós til þín

steina 

[Jóhann Helgason, 4.11.2007 kl. 21:12]

Gaman að sjá þig blogga Sunna Dóra  mín  ! þú ert  með mjög áhugaverðum pælingum.

[Sunna Dóra Möller, 5.11.2007 kl. 10:02]

Takk Jóhann og Steinunn

[krossgata, 5.11.2007 kl. 12:55]

1. Já. 
2. Nei, ekki endilega - en gæti það mjög auðveldlega
3. Sama og 2.
4. Já.

Það er erfitt að svara þessum spurningum í stuttu máli ef ætlast er til að maður færi rök fyrir svörunum.  Ég verð að viðurkenna á þessum mánudegi að ég er bara of löt og haldin skorti á framtakssemi til að svara þessu almennilega - eins og þetta eru nú áhugaverðar spurningar.   Mig kitlar aðeins í puttana að skrifa smá pistil með hverju svari, en letin ber mig ofurliði.  Höfum við umburðarlyndi gagnvart þeim lesti í dag?    Eða hverfur virðingin, hafi hún verið einhver fyrir? 

[Þorsteinn (IP-tala skráð) 8.11.2007 kl. 20:01]

Hvað í ósköpunum er að bera virðingu fyrir skoðunum? Hingað til hefur mér þótt orðasambandið 'að bera virðingu fyrir' þýða eitthvað á borð við 'að þykja aðdáunarvert' eða 'að þykja göfugt' - rétt eins og nafnorðið 'virðing' hefur mér þótt vera svipað og nafnorðin 'göfgi' og 'aðdáun'.

Þýðir orðasambandið eitthvað annað í þessu samhengi?