Hefur Guðspjall fléttu; Jóhannesarguðspjall!

Ég tók þá stóru ákvörðun áðan að létta fólki lundina á þessum svörtu tímum með alveg rosalega langri bloggfærslu um Jóhannesarguðspjall og þegar ég segi langa, þá meina ég laaaanga ! Þessi umfjöllun er tekin úr bók R. Alan Culpepper Anatomy Of The Fourth Gospel. A Study In Literary Design. Umfjöllunin sem ég tek fyrir fjallar um hvort guðspjallamennirnir hafi haft ákveðna fléttu í huga þegar guðspjöllin voru rituð og áherslan hér er síðan sérstaklega á fléttuna innan Jóhannesarguðspjalls. 

 

Þau sem nenna að lesa alla leið eru snillingar! Njótið !

 

Hefur Guðspjall fléttu!

 

Ýmsir atburðir, hugsanlega jafnvel almenn mótun guðspjalls sögunnar, var nú þegar ákvörðuð fyrir guðspjallamennina, í þeir hefðum sem þeir tóku við. Guðspjallamennirnir þurftu samt að móta þetta efni í eina samhangandi heild. Þeir þurftu að gefa atburðunum merkingu og sannfæra lesandann að þessi merking væri undirskilin í atburðunum allan tímann.

 

Atburðir í frásögu hafa ákveðna merkingu vegna þess að þeir eru hluti af sögu sem hefur endi. Fléttan þess vegna túlkar atburðina með því að setja þá í röð, í samhengi og inn í frásagnarheim sem skilgreinir merkingu þeirra.

 

Til þess að móta innra samhengi og miðla mikilvægi sögunnar, þá völdu guðspjallamennirnir efnið, mótuðu og röðuðu því, þannig að uppröðunin ákvarðaði ákveðna framrás og ákveðið orsakasamband. Atburðir og samræður voru notaðar til að ákvarða ýmiss þemu og sagnaminni sem endurtaka sig í gegnum guðspjöllin og sögumaður og persónur voru mótaðar til þess að vinna með því markmiði að miðla merkingu sögunnar.

 

Sérhver guðspjallamaður segir í meginatriðum sömu söguna, en flétta og áhersla guðspjallanna er í stórðum dráttum ólík. Munurinn er ekki aðeins vegna stórkostlegrar sköpunargáfu guðspjallamannanna, heldur einnig vegna félagslegs og menningarlegs arfs bæði gyðinga og heiðingjanna en hann var nógu flókinn og gróskumikill til að leyfa fjölda stefja, áherslna, kaldhæðni og vísbendinga í hverju guðspjalli fyrir sig.

 

Markúsarguðspjall fókusar á hvernig hulið, messíanskt einkenni Jesú er opinberað og hvernig samband Jesú við lærisveinana þróast og hnignar.

 

Matteusarguðspjall byrjar á ættfræði, tengir Jesú við Abraham og Davíð og fæðingu Jesú sem Immanúel. Guðspjalllið endar á sömu nótum, eftir að hafa rannsakað sambandið milli hins gamla og hins nýja í starfi Jesú, tengslin milli kenninga hans, mikilla verka, dauðans og mikilvægi sögunnar fyrir kirkju gyðing- kristinna sem deila trú sinni með heiðingjunum.

 

Lúkasarguðspjall byrjar í gyðingdómi og rekur líf Jesú til Jerúsalem og að þeim punkti þar sem lærisveinarnir eru tilbúnir til að byrja vinnu kirkjunnar, sem nær hámarki í því að guðspjallið verði boðað opinberlega og óhindrað til heiðingjanna en það er saga Postulasögunnar. Guðspjallið fókusar þess vegna á hreyfingu sem er að koma fram í starfi Jesú og hvernig það var mögulegt að halda áfram eftir dauða hans. Á sama hátt tengir guðspjallið hreyfinguna aftur á bak, til upphafsins á starfi Jesú.

 

Vaxandi meðvitund er sú að Jesús muni verða drepinn og vaxandi fjandsakapur í hans garð mótar flestar heimildir fyrir dramatík guðspjallanna en hvert og eitt þeirra þróar aðgreinda fléttu og ólík þemu.

 

Ekki aðeins hafa guðspjöllin fléttu heldur er fléttan í ákveðnum skilningi túlkun guðspjallamannsins á sögunni og enginn þeirra gat komist hjá því að túlka hana. Þeir skrifuðu nákvæmlega til að leggja fram sína túlkun á guðspjallasögunni. Flétta og persónugerð eru tvö tæki sem þeir notuðu til að uppfylla verkefni sitt og eru í raun kröfur sem lagðar eru á hvern höfund sem skrifar frásagnar bókmenntir.

 

Greining á þessum þáttum miðilsins ætti að afhjúpa einstaka hönnun hvers guðspjalls á greinarbetri hátt.

 

 

Hver er flétta Jóhannesar?

 

Meðvituð flétta frásögunnar er augljósari í Jóhannesi en í samstofnaguðspjöllunum. Nokkur bókmenntaleg atriði benda á mótun fléttunnar í Jóhannesi:

 

1. Atburðum er raðað í aðra röð en í samstofnaguðspjöllunum.
2. Jesús ferðast fram og til baka í Júdeu og Galíleu og átökin í musterinu er fyrsta opinbera verkið hans frekar en að þau eru loka ögrunin, líkt og átökin eru í samstofnaguðspjöllunum.
3. Samræður Jóhannesar eru meira upp hugsaðar og minna raunsæjar en þær sem birtast í samstofnaguðspjöllunum. Að auki eru sannanir fyrir því að ræðuefninu hafi verið hagrætt af þematískum og guðfræðilegum ástæðum í samstofnaguðspjöllunum (d. Mt. 5-7).

 

Punkturinn er þessi: Það eru sannanir fyrir mótun fléttu í Jóhannesi. Samræður eru oftar en ekki knúðar áfram af misskilningi og klaufalegum spurningun. Bæði Jesús og andstæðingar hans tala með málfari Jóhannesar og sömu þemun eiga sér stað endurtekið.

 

Því meiri sem endurtekningin er, því líklegra er að höfundur sé að nota endurtekninguna til að leggja áherslu á eitthvað og það er mikið af endurtekingum í Jóhannesi.

 

Myndir, hugtök, þemu, tákn, átök vegna lögmálsins og vegna þess hver Jesús er, birtingar á hátíðum í Jerúsalem og samræður við fylgismenn og andstæðinga er endurekið gegnum frásöguna.

 

Hver er þá fléttan í fjórða guðspjallinu?? Upphafið, endirinn, endurtekið efni, verkefni persónanna og eðli átakanna, veita öll sannanir fyrir því hver fléttan er.

 

Guðspjallið hefst á lengdri kynningu á Jesús og fléttan augljóslega snýst um hann. Formálinn kynnir Jesús ekki aðeins sem hið guðlega logos heldur gefur vísbendingar varðandi fléttu guðspjallsins.

 

Jh. 1.11-12 hefur oft verið kallað summa guðspjallsins í heild: ¹Hann kom til eignar sinnar en hans eigið fólk tók ekki við honum. ¹²En öllum þeim sem tóku við honum gaf hann rétt til að verða Guðs börn, þeim sem trúa á nafn hans.

 

Vers 14 einkennir mikilvægi starfs Jesú: Og Orðið varð hold,^[3]

Hold þýðir maður.

 hann bjó með oss, fullur náðar og sannleika og vér sáum dýrð hans, dýrð sem sonurinn eini á frá föðurnum.

 

Verkefni Jesú er útlistað nákvæmar í öðrum versum:

 

1.18: Enginn hefur nokkurn tíma séð Guð. Sonurinn eini, Guð, sem er í faðmi föðurins, hann hefur birt hann.

 

1.29: Daginn eftir sér Jóhannes Jesú koma til sín og segir: „Sjá, Guðs lamb sem ber synd heimsins.

 

17.4:  Ég hef gert þig dýrlegan á jörðu með því að fullkomna það verk sem þú fékkst mér að vinna.

 

17.6: Ég hef opinberað nafn þitt þeim mönnum sem þú gafst mér úr heiminum. Þeir voru þínir og þú gafst mér þá, og þeir hafa varðveitt þitt orð.

 

18.37: Þá segir Pílatus við hann: „Þú ert þá konungur?“

 

Þessar opinberu staðhæfingar um starf Jesú, árangurinn sem er uppistaðan í fléttu Jóhannesar gefur til kynna að verkefni Jesú er fjölbreytilegt.

 

Vaxandi andúð gagnvart Jesú og aukin meðvitund um það að hann verði drepinn eru stórar heimildir dramatíkurinnar. Flétta guðspjallsins aftur á móti snýst um uppfyllingu Jesú á verkefni sínu sem er að opinbera föðurinn og veita börnum Guðs umboð.

 

Þróun fléttunnar í Jóhannesi snýst um  þá spurningu: Hvernig ídentítet Jesú verður þekkt og hvernig sumum mistekst að þekkja hver hann er.

 

Við sem lesendur, erum sett yfir persónurnar sem Jesús mætir, vegna þess að andspænis þeim vitum við að Jesús er hið holdtekna logos sem opinberar föðurinn. Ef að við efumst um þennan skilning þá merkir það að við gefum eftir þá forréttindastöðu sem við höfum og erum í raun ekkert næmari en persónurnar sem við horfum niður til.

 

Þróun fléttunnar í Jóhannesi!

 

Formálinn kynnir Jesús sem holdekningu á hinu guðlega logosi, sem var virkt í sköpun.

 

Verkefni hans er að opinbera föðurinn. Formálinn sýnir einnig fram á andstæð gildi sem verða í átkökum í gegnum frásöguna; Ljós og myrkur, trú og vantrú, náð, sannleikur og lögmálið. Formálinn væri aldrei sannfærandi fyrir lesandann ef það væri ekki fyrir restina á frásögunni. Játningin veltur á endanum á trúverðugleika sögunnar.

 

Fyrsti hluti guðspjallsins að 2.11, setur fram dramatíska kynningu á Jesú og verkum hans. Hann er lofaður af Jóhannesi skírara og sumum lærisveinanna og opinberar síðan dýrð sína lærisveinunum gegnum fyrsta táknið í Kana. Í þessum hluta er andstaðan mest megnis gefin í skyn í tilvísunum til prestanna og Levítanna sem eru sendir af gyðingum í Jerúsalem til að yfirheyra Jóhannes skírara og síðan í fyrstu óbeinu tilvísun Jesú til stundar sinnar. Fyrsti kaflinn er bjartsýnn. Jesús er kynntur konunglega; Jóhannes uppfyllir hlutverk sitt sem vitni og um leið byrja hinir ýmsu einstaklingar, þá sérstaklega Ísraelítar að fylgja Jesú. Opinberun er að eiga sér stað og það er opinberun um stærri hluti sem verða munu.

 

Annar kaflinn skýrir og gerir frásöguna flóknari. Fléttan kemur frekar í ljós með dramatískri andstöðu Jesú við misnotkun musterisins. Jerúsalem er sett fram sem hjarta snörpustu átaka Jesú við vantrú sem verður sterkari vegna misskilnings á ritningunum, stofnunum og hátíðum gyðinga. Trú lærisveinnanna er framsett handan alls efa (2.11) og gildi þess að sjá tákn, minnast og trúa á ritninguna og á orð Jesú er staðfest.

 

Lesandanum er líka gefið vandamál til að finna út úr: Af hverju samþykkir Jesús ekki hina mörgu sem trúa á nafn hans (2.23-34). Vandamálið er ekki sett fram af Jesú heldur af sögumanni. Hver er munurinn á þessum trúuðu og lærisveinunum. Er það að trú er aðeins samþykkt ef hún leiðir til opinberrar skuldbindingar til að fylgja Jesú?? Þetta vandamál gefur 2. kaflanum ekki eins bjartsýnan endi og sá fyrsti hefur. Dauði Jesú er í skugganum (2.21-22) og það eru sumir sem Jesús treystir ekki fyrir sjálfum sér, jafnvel þó þeir trúa á nafn hans.

 

Þriðji kaflinn: Í þriðja kafla Jóhannesar er enn ekki mikil andstaða gagnvart Jesú. Lesandinn fær þó frekari leiðbeiningar til að skilja merkingu þess hvað er ásættanleg trú og hverjar afleiðingar þess að trúa er og þess að neita því að trúa. Jesús byrjar á því að hafa áhrif á einstakling, sem stendur fyrir leiðtoga gyðingdómsins. Á sama tíma gerir höfundur það ljóst að það séu ekki nein raunveruleg átök milli Jesú og gyðinganna eða opinberra leiðtoga þeirra en átökin eru á milli Jesú og þeirra sem neita að taka við þeirri opinberun sem hann ber með sér. Vantrú er hinn raunverulegi andstæðingur. Hér aukast áhrif Jesú og fylgi við hann vex.

 

Fjórði kaflinn: Hér er aftur lítil andstaða við Jesú. Kaflinn hefst á óbeinni tilvísun til ógnar sem stafar frá Faríseum (4.1, 3) Jesús er að eignast fleiri lærisveina en Jóhannes. Samverska konan hyllir hann sem Krist og margir í þorpinu hennar segja hann vera “frelsara heimsins”. Í fyrstu fjórum köflunum er ekki meira en táknræn andstaða og aðeins skuggi þess sem koma skal.

 

Fimmti kaflinn: Þessi kafli kemur inn með nýja þróun: Hér magnast átökin um það hver Jesús er mikið. Gyðingarnir verða mikilvægir í fyrsta skipti og grundvöllur átakanna er útskýrður. Aðalmálið er opinberunin, er það Jesús eða lögmálið.  Þeir sem halda í algert kennivald Tórunnar segja það að Jesús hafi brotið hvíldardags lögmálið og guðlastað. Fyrir gyðingana, afsanna þessi brot kröfu Jesú um það hver hann er. Gyðingarnir standa fyrir eina kostinn sem er andspænis trú lærisveinanna. Jesús talar sjálfur um hlutverk sitt sem “mannsonurinn”. Hinn dramatíski kraftur þess sem eftir er af guðspjallinu er byggður upp í kringum þessi átök.

 

6. kafli: Átökin við vantrú stigmagnast í þessum kafla. Það eru engin önnur mikilvæg átök í Jóhannesi; ekki átök við djöfla eða náttúruna, engin átök Jesú við sjálfan sig og lítil átök við lærisveinana. Gangan á vatnin felst ekki í því að stilla storm. Mikilvægi atburðarins liggur í endurupplifun á Exodus og einkennum þess atburðar sem vitrun. Guðspjallamaðurinn sýnir að afneitun gyðinganna á því að trúa, opinberar það að þeir hafa ekki skilið Tóruna, Móses og Exodusatburðinn. Uppfylling Jesú á hlutverki Móses í Exodus og krafa hans að geta útvegað brauð lífsins sem er varanlegra en Mannað í eyðimörkinni veldur klofningi og ósætti meðal gyðinganna. Truflunin meðal gyðinganna dreifist til lærisveinanna að auki. Þeir byrja að muldra, sumir þeirra trúa ekki og einn mun svíkja Jesú. Margir lærisveinanna yfirgefa hópinn en þetta táknar snögga breytingu í gæfu Jesú. Bjartsýni hinna fyrstu kafla er snögglega fyrir bý og ástæða þess að efast um það hvort Jesús muni klára verkefni sitt á árangursríkan hátt kemur fram.

 

7. kafli: Hér verður andstaðan harðari og hún byrjar í raun á að hervæða sig. Gyðingarnir í Júdeu leitast eftir að drepa Jesú og endurtekið reyna þeir að handtaka hann. Jafnvel bræður Jesú trúa honum ekki. Vantrú dreifist frá fjöldanum til lærisveinanna og jafnvel til bræðra Jesú; sundurþykkja dreifist um fjöldann vegna þess að sumir trúa, Þau sem íhuga að trúa hafa nú ástæðu til að óttast gyðingana. Tilraunir til að handtaka Jesú eru hindraðar vegna þess að stund hans er ekki komin, þannig að stundin tengist handtöku hans.

 

8. kafli: Hér ná samskipti Jesú við gyðinganna sínum fjandsamlegasta hæðum. Mörg þemu og rök úr fyrri köflun eru endurtekin, en miðlægustu rökin snúast um faðerni. Senan endar þar sem Jesús segist vera eldri en Abraham og þar af leiðir honum æðri og gyðingarnir reyna að grýta hann. Hér er ekki lengur von um sættir!!

 

9. kafli: Í ákveðnum skilningi myndar 9. kaflinn og hluti af þeim tíunda túlkunar hlé. Hápunktur fjandseminnasr fellur niður og tilraunir til að handtaka Jesú bera engan árangur. Aftur á móti er þematísk þróun alveg ljós. Jesús sem áður sagðist vera ljós heimsins, gefur nú blindum manni sýn, sem var fæddur til myrkurs. Smátt og smátt öðlast þessi maður andlega sýn að auki og um leið er blinda faríseanna opinberuð.

 

Það er aftur deila meðal gyðinganna í 10.19 um það hvort Jesús sé andsetinn. Krafa Jesú um einingu með föðurnum leiðir til annarrar tilraunar til að grýta hann og endurtekin er krafan um að handtaka hann. Enn og aftur er tilraunin til að handtaka hann árangurslaus og hann fer frá Jerúsalem.

 

11. Kaflinn:  Hið flókna samband lífs og dauða er afhjúpað í 11. kaflanum. Jesús snýr aftur til að kalla vin sinn frá dauðum til lífs á ný, þrátt fyrir að Tómas haldi að þetta verkefni muni kosta Jesú lífið. Lífið er að trúa og Jesús er upprisan og lífið. Þetta tilefni setur Jesús augliti til auglitis við sinn eigin dauða, hans eigin gröf, grátandi konur og táknrænan stein sem verndar gröfina fyrir hinum lifandi. Jesús er hrærður en í gegnum styrkleika sambandsins við föðurinn þá sigrar hann dauðann. Sumir trúa en um leið skipuleggja yfirvöldin dauða hans, réttlæta hann á þann hátt að það sé nauðsynlegt fyrir öryggi þjóðarinnar. Hér er orðin lítil ástæða til að vonast eftir að yfirvöldunum muni mistakast aftur.

 

12. kaflinn: Á margan hátt er 12. kaflinn, kafli umbreytinga. Hér með lýkur opinberu starfi Jesú og kaflinn lýsir loka skrefunum í átt að handtöku Jesú og dauða og um leið mótar hann fastan hlekk milli 11. kaflans og þess þrettánda. Opnunar senan er smurning fóta Jesú (ekki höfuð hans) meðan hann situr til borðs. Júdas er aftur kynntur sem sá sem mun svíkja hann og Jesús tengir þann atburð sem undibúning líkama sins til greftrunar.

 

Ingangan í Jerúsalem og Jesús er hylltur sem konungur, þetta er titill sem mun öðlast mikilvægi við réttahöldin og dauðans.

 

13. kafli: Þessi kafli opnar á þeirri útskýringu sögumanns að Jesús veit að stundin er komin að hann snúi aftur til föðurins! Hér þvær Jesús fætur lærisveina sinna. Lærisveinarnir fá skipun þess að elska hvern annan en jafnvel Pétur mun afneita honum þetta sama kvöld.  Eftir þetta hefst hin langa kveðjuræða fram að 18. kaflanum.

 

18. og 19 kafli: Hér er biðinni lokið og atburðirnir byrja að ganga hraðar í átt að dauða Jesú. Nauðsyn dauða Jesú er ákvarðaður með trúleysi lærisveinanna.

 

Guðspjallamaðurinn setur síðan sviðsljósið snilldarlega yfir á Pílatus. Það er hann sem er fyrir rétti og dómur hans verður jafn mikið yfir honum sjálfum og yfir Jesú. Þrisvar sinnum lýsir Pílatus því yfir að Jesús sé saklaus og í lokin þá lýsir titillinn sem hann neglir á krossinn: Jesús frá Nasaret, konungur gyðinga” því yfir hvert Pílatus telur vera hið sanna ídentítet Jesú.

 

20. kaflinn: Á fyrsta degi vikunnar, finnur María Magdalena gröfina tóma. Pétur og elskaði lærisveinninn hlaupa að gröfinni og finna grafarklæðin þar. Elskaði lærisveininn sér og trúir. María Magdalena sér Jesú upprisinn, en þekkir hann ekki fyrr en hann kallar hana með nafni. Henni er sagt að hann hafi enn ekki stigið upp til föðurins en hún eigi að fara og segja lærisveinunum hvað hún hafi séð. Með sæluboði um að þeir sem trúa án þess að sjá muni verða sælir lokar guðspjallinu. Þetta er hinn upprunalegi endir sem var skrifaður til að fá lesendur eða áheyrendur til að trúa.

 

21. Kaflinn: er eftirmáli, sem var bætt við guðspjallið stuttu eftir að lokið var að skrifa það.

 

Lokaorð: Flétta guðspjallsins er knúin áfram af trú og vantrú, sem þá viðbrögðum við Jesú. Miðlægni þessara átaka er staðfest með þeirri staðreynd að nánast helmingur sagnarinnar að trúa (98 af 239) í Nt kemur fyrir í Jóhannesarguðspjalli. Fléttan er sundurlaus og stundum gölluð. En höfundurinn notar ýmsa þætti til að auðga heildina. Á meðan samræður hægja á atburðarásinni, þá magna þær átökin og skapa rými fyrir þematíska þróun.

 

Með því að sýna Jesú samskiptum við fólk í hversdagslegum aðstæðum þá er guðspjallið að dramatísera þau skilaboð að orðið er orðið hold og dvelur á meðal okkar. Í brúðkaupi, við brunn, í musteri meðal hinna trúuðu, við laug meðal hinna sjúku og lömuðu, þá komast venjulegar persónur nálægt því að þekkja dýrðina í holdi. Guðspjallið er vitnistburður þess sem talar fyrir alla þá sem þekkja orðið í Jesú. Fléttu guðspjallsins er þess vegna stjórnað af þematískri þróun og því hernaðarráði að fá lesendur til að trúa túlkun guðspjallsins á Jesú.  

 

Góða helgi !

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Athugasemdir

[Jenný Anna Baldursdóttir, 3.10.2008 kl. 14:39]

Takk, verð að taka þetta í tvennu lagi.  Húsverkin bíða.

Knús.

[Jóhanna Magnúsar- og Völudóttir , 3.10.2008 kl. 17:25]

Verð að taka þetta síðar (þrátt fyrir að vera ókeypis eins og sjósund) .. eða í boði Sunnu.  Húsverkin mín eru hætt að bíða og farin.

[Hjalti Rúnar Ómarsson, 3.10.2008 kl. 20:20]

Bæði Jesús og andstæðingar hans tala með málfari Jóhannesar...

Já, en samt er örugglega kennt í sunnudagaskólunum og predikað í messum að orð sem eru eignuð Jesú í Jh séu frá Jesú sjálfum.

En fyrst þú ferð yfir kveðjuræðuna, gerir Culpepper þá ráð fyrir því að hún sé síðari tíma viðbót?

[Sunna Dóra Möller, 3.10.2008 kl. 20:36]

Hann gerir ekki ráð fyrir því þarna í þessari umfjöllun enda er hann ekki að greina heimildir, heldur innra gangverk guðspjallsins og fléttuna sem knýr það áfram.

Ég er reyndar að byrja á bók eftir Segovia um kveðjuræðuna sem heitiir The farewell of the Word. The Johannine Call to Abide. Ég er spennt að sjá hvernig hann tekur á kveðjuræðunni en ég minnist þess ekki í svipinn að hafa lesið um umfjöllun um kveðjuræðuna sem viðbót! 

[Sunna Dóra Möller, 3.10.2008 kl. 20:37]

Ps...eina skýra dæmið um viðbót í Jóhannesi sem ég man eftir í svipinn er Jh.8 um hórseku konuna og 21. kaflinn. En það verður spennandi að sjá hvernig Segovia tekur á kveðjuræðunni! Ég hef ekki lesið mikið um þann hluta guðspjallsins hingað til áður!

[Sunna Dóra Möller, 3.10.2008 kl. 20:39]

Jenný: eru húsverkin búin !

Jóhanna: Þetta er sko algjörlega ókeypis, í boði hússins...til að dreifa huga frá kreppu !

[Hjalti Rúnar Ómarsson, 3.10.2008 kl. 21:33]

Það sem ég var að tala um er að í lok 14. kafla segir Jesús: "Standið upp vér skulum fara héðan.", en strax á eftir heldur hann áfram að tala. Miklu eðlilegra framhald væri byrjun 18. kafla "Þegar Jesús hafði þetta mælt fór hann út með læirsveinum sínum." Að minnsta kosti eru orðin þarna í lok Jh 14 frekar klaufaleg í núverandi útgáfu Jh.

[Helga Dóra, 4.10.2008 kl. 06:46]

Vona að þetta sé kópí/peist?? Rosa tími að pikka svona inn,,,,,, púff........

Verð samt að viðurkenna að ég las ekki allt.....

[Sunna Dóra Möller, 4.10.2008 kl. 12:26]

Hjalti: Það er alveg þekkt að röðun á köflum og versum hafi eitthvað brenglast í meðförum ritstýrenda á síðari stigum í meðhöndlun guðspjallsins. Það er þannig einnig með Jóhannes; Culpepper tekur ekki á því hér, má vera að hann geri það annars staðar en bók Culpepper snýst um bókmenntarýni en ekki beint farið í heimildarrýni. Má vera að Segovia taki á þessu vandamáli en hann skiptir kveðjuræðunni upp í hluta og tekur hana ekki fyrir sem eina heild!

[Sunna Dóra Möller, 4.10.2008 kl. 12:28]

Helga: Þetta er koppí peist....ég yrði hreint geðveik að pikka þetta inn beint hér á bloggið.....allt í lagi þó þú hafi ekki lesið allt, enda sagði ég að þetta löööööööng færsla hahahahahaha......hafðu sem allra best mín kæra !

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 4.10.2008 kl. 14:06]

Þetta mnnir mig pínulítið á þegar fræðimenn eru að rýna inní og skilgreina uppbyggingu Íslendingasagna.  Sjá þar ummerki höfundar í tæknilegri eða bókmentafræðilegri samsetningu ritsins o.s.frv.

En sem sagt, fræðimaðurinn að ofan er að segja (eða þannig skil ég það)  að guðspjöllin hafi bæði fléttu og persónugerð sem höfundur notar til að túlka söguna af Jesú og fá fram vissa sýn hjá lesanda eða áheyrenda á viðfangsefnið.  Þe. hann er að reyna selja lesandanum sína túlkun og fá hann til að skilja guðdómlegt eðli Jesú.

Spurningin sem vaknar alltaf hjá mér þega farið er að túlka og sona... eins og þarna td. búið að segja höfundarverk upp að vissu marki allavega.  Að hvernig getur maður verið viss um að undanfari ritsins eða þær heimildir sem þær byggðu á hafi ekki líka verið háðar túlkun og höfundarsköpun etc... þe. hvað er byggt á sögulegum atburðum og hvað er afurð mannshugans.

En þó sýnt sé fram á fléttu og persónugerð, uppröðun atburða og túlkun höfundar o.s.frv. þá auðvitað sannar það aldrei af eða á um hvort byggt sé á sögulegum atburðum eða ekki o.þ.h... en það opnar fyrir möguleikann á spekúleringum (að mínu mati)  Svipað eins og með Íslendingasögurnar.

[Sunna Dóra Möller, 4.10.2008 kl. 17:10]

Ég er alveg sammála þér Ómar og takk fyrir þitt innlegg . Það er mikið notast við aðferðir bókmenntafræðinnar í ritskýringunni í dag og lesendarýnin og frásagnarrýnin þar fyrirferðamikil. Það er að við leitum að höfundum, raunverulegum og inniföldum. Við leitum að lesendum, raunverulegum og inniföldum að auki. Síðan erum við með sögumann sem knýr fléttuna áfram og hefur ákveðið markmið að sanna með því hvernig hann setur efnið upp. Sögumaðurinn hefur einnig rödd í frásögunni, hægt er að greina innskot sem eru komin frá honum, s.s. útskýringar á þeim atburðum sem verið er að lýsa svo eitthvað sé nefnt. Það er alveg rétt að hér er oft erfitt að greina hvað er sögulegt og hvað ekki, jafnvel hvaða persónur eru sögulegar og hverjar eru tilbúningur. Einhverjar hafa meira segja efast um að Jóhannes skírari hafi verið til sem raunveruleg persóna. Hér er þurfa náttúrulega að koma til gríðarlegar samanburðarrannsóknir, þá ekki bara á efni innan kanóns heldur einnig hinn fjölda heimilda sem tilheyra frumkristnum arfi og eru utan kanóns. En ég er sammála að í öllu þessu er oft erfitt að greina á milli sögulegra heimilda og þess sem er sett inn til að uppfylla tilgang höfundar með verkinu í heild. Þetta opnar sannarlega á möguleikann á spekuleringum enda eru fræðimenn oft ekki á einu máli þegar kemur að heimildarrýninni.

bkv. Sunna